مقدمه: تفاوت­ های بین فردی در زوجین زمینه ساز تعارضات، و تعارضات زناشویی بخش اجتناب­ ناپذیر زندگی مشترک شده است که زندگی زوجین را تهدید می کند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر تصویرسازی ارتباطی و زوج درمانی راه حل محور بر الگوهای ارتباطی زوجین متعارض انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری را تمامی زوجین متعارضی که در سال ­های 1402_1401 به مراکز مشاوره شهر همدان مراجعه کرده بودند تشکیل دادند که پس از غربال­گری با پرسشنامه تعارضات زناشویی (ثنایی ذاکر و همکاران، 1387)، 45 زوج به صورت هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در 3 گروه (دو گروه آزمایشی، یک گروه کنترل) قرار داده شدند (هر گروه 15 زوج). گروه های آزمایشی هفته ای یک بار در 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت زوج درمانی تصویرسازی ارتباطی (Hendrix و Hunt، 2013) و زوج درمانی راه حل محور (Macdonald، 2007) قرار گرفتند اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه الگوهای ارتباطی (Christensen و Sullaway، 1983) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با نرم افزار SPSS-26 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو روش درمانی در بهبود الگوهای ارتباطی اثربخش بودند (0/001=P). اما درمان تصویرسازی ارتباطی نسبت به راه حل محور در کاهش ارتباطات توقع/کناره گیری (0/035=P) و اجتنابی متقابل (0/001=P) اثربخشی بیشتری داشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، می توان زوج درمانی های تصویرسازی ارتباطی و راه حل محور را برای بهبود روابط زوجین متعارض استفاده نمود. اما برای اثربخشی بیشتر بهتر است زوج درمانی تصویرسازی ارتباطی خط نخست درمان باشد. بنابراین به زوج درمانگران و مراکز مشاوره توصیه می شود برای کاهش تعارضات و بهبود روابط زوجین متعارض این رویکردهای درمانی را مورد استفاده قرار دهند.

مقدمه رویکرد تصویرسازی ارتباطی یک نظریه در مورد ازدواج و فرایند درمان تعارضات زناشویی است. بر اساس ایده اصلی این رویکرد، انتخاب همسر بر اساس یک تصویر ذهنی از پدر و مادر ایده آل که در دوران کودکی شکل گرفته است، صورت می گیرد و سازگاری با همسر نیز بستگی به این تصویر اولیه دارد. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر تصویرسازی ارتباطی بر کاهش دلزدگی زناشویی طراحی شد. مواد و روش ها این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی بود که از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین دارای تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی راستین در شهر گرگان، ایران طی سه ماهه دوم سال 1397 بود. نمونه شامل 20 زوج بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با روش گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 10 زوج) قرار گرفتند. ارزیابی آزمودنی ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از مقیاس دلزدگی زناشویی پاینز (1996) صورت گرفت. 8 جلسه گروهی زوج درمانی مبتنی بر تصویرسازی ارتباطی برای گروه آزمایش برگزار شد در حالی که گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکردند. یافته ها میانگین و انحراف معیار نمرات دلزدگی زناشویی میان آزمودنی های گروه آزمایش در مراحل پیش آزمون و پس آزمون به ترتیب برابر با 21/97± 81 و 15/66± 68/05 بود. میانگین و انحراف معیار نمرات دلزدگی زناشویی در آزمودنی های گروه کنترل قبل از مداخله و بعد از مداخله به ترتیب برابر با 16/79± 80/95 و 14/31± 82/50 بود. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که دلزدگی زناشویی در زوجین گروه آزمایش پس از دریافت مداخله تصویرسازی ارتباطی کاهش معنی داری داشت. نتیجه گیری زوج درمانی مبتنی بر تصویرسازی ارتباطی زوج ها را قادر می سازد که از سوی یکدیگر درک شوند و تجربه این احساس می تواند به افزایش شادکامی، صمیمیت و همدلی بین زوج ها منجر شود و همچنین دلزدگی زناشویی را کاهش دهد.

زمینه و هدف: رویکرد تصویرسازی ارتباطی یک نظریه و شیوه درمانی در مورد همسریابی، ازدواج و فرایند شکل گیری تعارضات زناشویی است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر زوج درمانی گروهی به شیوه تصویر سازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر بهبود کیفیت روابط زناشویی زوج ها انجام شد. روش کار: این مطالعه به شیوه نیمه آزمایشی و با بهره گیری از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش زوج هایی بودند که به مرکز مشاوره و خدمات روان شناختی راستین در شهر گرگان در نیمه دوم سال 1396 مراجعه نموده بودند. نمونه این مطالعه 16 زوج بودند که به شیوه در دسترس انتخاب و با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل ( هرکدام 8 زوج) جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک-راست بود. جلسات زوج درمانی به شیوه تصویرسازی ارتباطی برای زوجین گروه آزمایش در 8 جلسه 120 دقیقه ای به شیوه گروهی اجرا شد، اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. داده ها توسط آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری در نرم افزار SPSSV24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین گروه آزمایشی و کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت که نشان دهنده اثربخشی زوج درمانی به شیوه تصویر سازی ارتباطی در بهبود کیفیت روابط زناشویی زوج های گروه تحت مداخله است (65/72= F و 01/0p<). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش توصیه می شود، مشاوران و درمانگران خانواده از این مدل درمانی جهت حل تعارضات زناشویی زوج ها و بهبود روابط در خانواده استفاده نمایند.

مقدمه: امروزه توجه به خانواده و نقش آن در برپایی جامعه سالم بیش از پیش مورد توجه روانشناسان و پژوهشگران قرار گرفته است. یکی از مسایل مهم و حایز اهمیت در رابطه زناشویی، دلزدگی می باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی "طرحواره درمانی" و "درمان تصویرسازی ارتباطی" بر دلزدگی زناشویی زوج های شهر قم است. روش کار: در پژوهش نیمه تجربی حاضر، از طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره فرهنگسرای جوان در شهر قم در سال 1399 بود. 30 زوج به روش تصادفی ساده با قرعه کشی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت شناختی و "مقیاس دلزدگی زناشویی" (Marital Boredom Scale) بود. روایی مقیاس به روش شاخص روایی محتوا و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ سنجیده شد. "طرحواره درمانی" طی 8 جلسه 90 دقیقه ای (به صورت هر هفته یک جلسه) و "درمان تصویرسازی ارتباطی" طی 10جلسه 90 دقیقه ای، اجرا گردید. داده ها در نرم افزار اس پس اس اس نسخه 23 تحلیل گردید. یافته ها: تفاوت میانگین نمره متغیر دلزدگی زناشویی در بین گروه های "طرحواره درمانی" و "درمان تصویرسازی ارتباطی" معنادار نبود (05/0P-value). در گروه های "طرحواره درمانی" و "درمان تصویرسازی ارتباطی"، تفاوت میانگین نمره متغیر دلزدگی زناشویی در مراحل پیش آزمون با پس آزمون، پیش آزمون با پیگیری و پس آزمون با پیگیری معنادار بوده است (05/0> P-value). اما در گروه کنترل، تفاوت میانگین نمره متغیر دلزدگی زناشویی در هیچکدام از مراحل 2 به 2 معنادار نبود (05/0< P-value). نتیجه گیری: "طرحواره درمانی" و "درمان تصویرسازی ارتباطی" بر دلزدگی زناشویی زوج های شهر قم معنادار بود. لذا، پیشنهاد می شود روان شناسان و مشاوران جهت کاهش مشکلات زناشویی و به خصوص دلزدگی زناشویی از هر دو درمان بهره گیرند.

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تصویرسازی ارتباطی بر کیفیت روابط زناشویی زوج ها بود. روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه و جامعه آماری شامل 54 زوج مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده آموزش و پرورش و مرکز مشاوره ارمغان شهرستان بهبهان بود. از میان آن ها 16 زوج داوطلب به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به دو گروه 8 زوجی تقسیم شد. ابزار پژوهش پرسشنامه کیفیت روابط زناشویی پری 2004 و آموزش تصویرسازی ارتباطی هندریکس 1990 بود که به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای هر هفته دو جلسه اجرا شد. یافته ها: نتایج بیانگر افزایش نمره کیفیت روابط زناشویی (694/11 =F، 005/0P<) خشنودی در ارتباط (218/15 =F، 008/0P<)، میزان سپری کردن زمان زوج ها با یک دیگر (180/35 =F، 001/0P<)، احتمال جدایی (589/26 = F، 003/0P<)، فراوانی اختلاف (994/ 28 =F، 001/0P<) و مدیریت تعارض (162/7 =F، 011/0P<) و پایداری اثر آموزش بر کیفیت روابط زناشویی (791/7 = F، 019/0P<) خشنودی در ارتباط (881/25 = F، 004/0P<)، میزان سپری کردن زمان زوج ها با یک دیگر (450/32 = F، 001/0P<)، احتمال جدایی (449/16 = F، 002/0P<)، فراوانی اختلاف (956/28 = F، 001/0P<) و مدیریت تعارض (162/8 = F، 050/0P<) در مرحله پیگیری یک ماهه بود. نتیجه گیری: استفاده از روش تصویرسازی ارتباطی به علت ملموس کردن و عینی سازی مشکلات ارتباطی و ارائه راه حل های مناسب می تواند در کیفیت روابط زناشویی زوج ها تاثیر داشته و روش مفیدی باشد.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر صمیمیت زناشویی زوج ها بود. طرح پژوهش از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون ـ پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل همه زوج های مراجعه کننده به مرکز مشاوره راه سبز واقع در منطقه 3 شهرداری تهران بود که از بین آنها 30زوج که بر اساس پرسشنامه صمیمیت زناشویی (باگاروزی، 2001) از صمیمیت زناشویی پایین تری برخوردار بودند، به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 زن به همراه همسران آنها) و گواه (15 زن به همراه همسران آنها) گمارده شدند. زوجین گروه آزمایش به صورت هفتگی به مدت 6 جلسه با میانگین زمانی 45 دقیقه تحت آموزش تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) قرار گرفتند. به منظور ارزیابی میزان صمیمیت زناشویی، از پرسشنامه باگاروزی (باگاروزی، 2001) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تصویرسازی ارتباطی باعث افزایش میزان صمیمیت کلی و صمیمیت های عاطفی، جسمی، روان شناختی، جنسی، عقلانی و معنوی زناشویی شده است (P<0.01) و (P<0.05) با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش تصویرسازی ارتباطی به زوجین، به واسطه افزایش به کارگیری الگوهای سالم ارتباطی و کاهش الگوهای مخرب؛ به افزایش صمیمیت زناشویی منجر می شود.

هدف پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی دو رویکرد زوج درمانی هیجان مدار و تصویرسازی ارتباطی (ایماگوتراپی) بر تعارضات زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران صورت گرفت. روش روش تحقیق شبه آزمایشی دارای پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه زن و شوهرانی بود که 1 تا 10 سال از ازدواجشان می گذشت و حداقل یک فرزند داشتند. تعداد افراد نمونه 30 زوج بودند از بین زوج های داوطلب مشارکت در پژوهش انتخاب شدند که هر یک از زوج ها به عنوان یک واحد تحلیل در نظر گرفته شدند. برای سنجش تعارضات زناشویی زوج ها از پرسشنامه تعارضات زناشویی تجدید نظر شده ثنایی و همکاران (1387) که یک ابزار 54 سوالی است که کاهش همکاری، کاهش رابطه جنسی، افزایش واکنش های هیجانی، افزایش جلب رضایت فرزندان، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، کاهش رابطه فردی با دوستان و خویشاوندان همسر، جدا کردن امور مالی از یکدیگر و کاهش ارتباط موثر را می سنجد استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج تحلیل یافته ها نشان داد زوج هایی که تحت مداخله های زوج درمانی هیجان مدار و ایماگوتراپی قرار گرفتند تعارض زناشویی کمتری از زوج های گروه کنترل نشان دادند ولی تفاوت معنی داری بین تاثیر این دو نوع مداخله در کاهش تعارضات زناشویی ملاحظه نشد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش مداخلات زوج درمانی هیجان مدار و ایماگوتراپی در کاهش تعارضات زناشویی موثر است و از این دو رویکرد می توان برای کاهش تعارضات زناشویی زوج ها استفاده کرد.

مقدمه: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی رفتاری تلفیقی و زوج درمانی طرحواره مدار بر باورهای ارتباطی زوجین متعارض شهر شیراز انجام شد.روش پژوهش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری کل زوجین متعارض مراجعه کننده به مرکز مشاوره فجر شیراز در سال 1401 بودند که با نمونه گیری هدفمند 45 زوج انتخاب شدند و با تصادفی سازی در سه گروه زوج درمانی رفتاری تلفیقی، زوج درمانی طرحواره مدار و لیست انتظار جایگزین شدند. برای جمع آوری داده‌ها از پرسشنامه تعارضات زناشویی ذاکر و براتی (1387) و پرسشنامه باورهای ارتباطی ایدلسون و اپشتاین (1990) استفاده شد. گروه آزمایش یک، پروتکل 16جلسه‌ای زوج درمانی رفتاری تلفیقی و گروه آزمایش دو، پروتکل 13جلسه‌ای زوج درمانی طرحواره مدار را دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام گرفت.یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان می‌دهد نمرات باورهای ارتباطی در گروه زوج درمانی رفتاری تلفیقی و زوج درمانی طرحواره مدار معنادار نیست (05/0<p). ولی تفاوت میانگین بین زوج درمانی رفتاری تلفیقی و گروه کنترل معنیدار است. هم‌چنین تفاوت میانگین بین کنترل وزوج درمانی طرحواره مدار معنی دار است (05/0>P).نتیجه‌گیری: هر دو زوج درمانی رفتاری تلفیقی و زوج درمانی طرحواره مدار درمان‌های موثر برکاهش باورهای ارتباطی غیرمنطقی در زوجین می‌باشد.

مقدمه: رویکردهای مختلفی در زمینه زوج درمانی وجود دارد که محققان خانواده درمانی در طول سال ها به دنبال سنجش اعتبار و کارایی آنها بوده اند. یکی از این رویکردها، رویکرد رفتاری- ارتباطی برنشتاین است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی زوج درمانی رفتاری- ارتباطی برنشتاین بر تعارضات زناشویی زوج های شهر اهواز مورد بررسی قرار گرفت.روش: جامعه آماری این پژوهش کلیه زوج های شهر اهواز می باشند که به فراخوان محقق برای کاهش تعارضات زناشویی پاسخ داده اند. نمونه این پژوهش را تعداد 28 زوج تشکیل می دهند که نمره آنها در تعارضات زناشویی بالاتر از یک انحراف معیار از میانگین جامعه بود. نمونه انتخاب شده با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. به علاوه زوج ها می بایستی حداقل دو سال از ازدواجشان گذشته و دارای حداقل یک فرزند نیز باشند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه تعارضات زناشویی بود. طرح پژوهشی، طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. ابتدا بر روی هر دو گروه پیش آزمون اجرا گردید، سپس مداخله آزمایشی (زوج درمانی رفتاری- ارتباطی برنشتاین) در طی 8 جلسه 2 ساعته به صورت یک جلسه در هر هفته به اجرا در آمد و پس از اتمام برنامه درمانی پس آزمون اجرا گردید.یافته ها: نتایج تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس تک متغیری و چند متغیری نشان داد که زوج درمانی رفتاری- ارتباطی برنشتاین باعث کاهش تعارضات زناشویی و مولفه های آن، شده است.نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که زوج درمانی به شیوه رفتاری- ارتباطی برنشتاین بر کاهش تعارضات زناشویی و مولفه های آن، موثر است.

زمینه و هدف: بدون شک در بروز اختلافات زناشویی عوامل مختلفی مؤثرند که از میان آن ها می توان به داشتن انتظارات و نگرش های غیرمنطقی در زندگی مشترک اشاره کرد؛ از این رو، هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی با رویکرد واقعیت درمانی بر باورهای ارتباطی و انتظارات زناشویی بود. روش: پژوهش حاضر جزء طرح های نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران در سال 1397 بودند. به منظور تشکیل سه گروه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 45 زوج انتخاب و به صورت تصادفی 15 زوج در گروه زوج درمانی هیجان مدار، 15 زوج در گروه واقعیت درمانی و 15 زوج در گروه گواه کاربندی شدند. ابزار پژوهش مقیاس باورهای ارتباطی ایدلسون و اپشتاین (1982) و پرسشنامه انتظارات زناشویی امیدوار و همکاران (1389) بود؛ هر دو گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله هیجان مدار جانسون (2012) و واقعیت درمانی گلاسر 1395 قرار گرفتند و داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط اندازه های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که در مقایسه با گروه گواه، هر دو روش درمانی تأثیر معناداری بر تخریب کنندگی مخالفت، تفاوت های جنسیتی و انتظارات زناشویی در زوجین داشته است (0/05=P)؛ همچنین زوج درمانی هیجان مدار نسبت به زوج درمانی با رویکرد واقعیت درمانی تأثیر بیشتری بر باورهای ارتباطی و انتظارات زناشویی در زوجین داشته است (0/05=P). نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که مداخله زوج درمانی هیجان مدار و واقعیت درمانی برای بهبود و افزایش باورهای ارتباطی و انتظارات زناشویی روش مناسبی است.